Айбанаттар жөнүндөгү жомоктор

Кумурска үйүнө кантип жетти

Кумурска үйүнө кантип жетти

Бир күнү кумурска кайыңга чыгып алды. Ал кайыңдын эң чокусуна чыгып ылдый карады, өзүнүн уюгун араң көрдү. Кумурска жалбыракка отуруп: "Мен бир аз эс алам дагы анан ылдый түшөм" - ...
Wti Like Count
158
Views
7769
Карышкыр менен бээ

Карышкыр менен бээ

Карышкыр ачка болучу. Кулун ээрчитип оттоп жүргөн бээнин жанына келип, шилекейин чубуртту: “Кулундун эти кандай гана таттуу! Мага мунуңду сатпайсыңбы?" - деп кайрылды бээге.Албетте, - деди бээ. Сатпагандачы, сатам. Канчага ...
Wti Like Count
345
Views
6913
Мактанчаак тулку

Мактанчаак тулку

Куу түлкү келдүн жээгинде жойлоп журуп, татынакай чапан таап алды. Ал чапанды кийип көрсө, өзүнө эң эле чак экен.Аны кийгенден кийин көлдү жакалап жайкалып басып жүрмөк болду. Ошондо астынан карышкыр ...
Wti Like Count
101
Views
2428
Тулку менен Кене

Тулку менен Кене

Тулку менен Кене дос болушат. Жаз келип, жер айдоо башталат. Тулку менен Кене да эгин айдамакчы болушат. Талаада Кене жалгыз озу иштейт, а Тулку ар кайсы шылтоону айтып, жалкоолонот. Бир ...
Wti Like Count
322
Views
6598
БУГУ ЭНЕ(«Ак кеме» повестинен үзүндү)

БУГУ ЭНЕ(«Ак кеме» повестинен үзүндү)

Бул жомок эзелки окуя. Атам заманда, жер бетинде чөптөн токой көп, кургак жерден суу көп болуп турган кезде улуу уруу кыргыз журту Эне-Сай деген өзөндүн боюн жайлап турат. Ал улуу ...
Wti Like Count
7529
Views
111958
Өнөрлүү бала (Кыргыз эл жомогу)

Өнөрлүү бала (Кыргыз эл жомогу)

Илгери өткөн заманда бир кан болуптур. Ал кандын жалгыз кызы бар экен. Ал сулуу десе сулуу, акылдуу десе акылдуу болуптур. Күндөрдүн биринде кандын төрт тулпарын багып жүргөн абышканын жалгыз баласы, ...
Wti Like Count
1078
Views
18576
Кумурска менен жалкоо

Кумурска менен жалкоо

Бар экен, жок экен, ач экен, ток экен, илгери бир Жаталак деген жалкоо адам жашаган экен. Аны бир ишке жумшаса эле: ‒ Оф, Кудайдын күнү кумдан көп, эртең бүтүрөм! ‒ ...
Wti Like Count
1377
Views
18386
Алданган карышкыр жомок

Алданган карышкыр жомок

Алданган карышкыр аудиосун угуу Илгери-илгери капчыгайлардагы коргул таштардын арасына бир түлкү ийин жасап алып, анда көп жылы жашап, тар ийинге эч ким каттабаптыр. Бир күнү күн аябай суук болуп, түлкү ...
Wti Like Count
868
Views
11797
Каркыра менен түлкү

Каркыра менен түлкү

Каркыра менен түлкү Бир күнү Каркыра уясына келип, чөптүн арасына катып койгон жумурткасын таппай калат. Ары чуркап, бери чуркап жүрүп кошуналарынан аны Түлкү жеп кеткенин угат. Каркыра ачууланып, ач Түлкүдөн ...
Wti Like Count
125
Views
2884
Карышкыр менен түлкү

Карышкыр менен түлкү

Карышкыр менен түлкү аудиосун угуу Карышкыр менен түлкү токойдо жортуп келатышты. Түлкү тузакка алдооч катары илинген казды көрдү. Ал ачка болчу, бирок казга тийсе тузакка түшөрүн түшүнүп, катуу тамшанды. Муну ...
Wti Like Count
252
Views
11323
Төө менен кумурска

Төө менен кумурска

Бир кезде төө менен кумурска биринин тилин бири жакшы билишчү экен. Көк жалбыракка чоң тоюп алган төө кумурсканы шылдыңдаптыр: 168 ‒ Эй, шордуу! Эмнеге мынча жанталашасың? Айланаңды карачы, баары чачылып ...
Wti Like Count
126
Views
3314
Карышкыр жана жети улак

Карышкыр жана жети улак

Аудиоcун угуу Жомоктун тексти сүрөттөрү менен Илгери илгери токойлордун биринде, кичинекей жыгач үйдө бир эчки улактары менен жашаган экен. Эчки токойго тамак издеп көп кетчү экен, улактарына минтип айтчу экен: ...
Wti Like Count
805
Views
32676
Ит, мышык жана чычкан

Ит, мышык жана чычкан

Те илгери ит менен мышык, ал тугай мышык менен чычкан да чырдашпаган заман болуптур. Оболу кеп адамда экен: кожоюн бир күнү иттин ишенимдүүлүгүнө ыраазы болот да, анын короочулугуна ыраазычылык билдирип, ...
Wti Like Count
49
Views
3090
Айбандарда да башмыйзам болуптур

Айбандарда да башмыйзам болуптур

Те илгери нелер гана болбогон! Айбандар Башмыйзамга ээ болгулары келет. Ким кимге башчылык кылуусу керектигин аныктап, алар да адам сыягы жашамак болушат. Ошентип Башмыйзам токуп бер дешип, Теңирге кайрылышат. Теңир ...
Wti Like Count
10
Views
267
Акылдуу балдар

Акылдуу балдар

Илгери өткөн заманда бир абышка, кемпирдин Айгерим жана Арген деген балдары болуптур. Алар өтө тентек, ата энесин да, бири-бирин да укпаган бейбаш жана ынтымагы жок балдар экен. Бир күнү алар ...
Wti Like Count
1154
Views
54347
Курдаш чычкандар

Курдаш чычкандар

Эки чычкан узак жылдар бою курбу-курдаш болгон экен. Бири тоодо, бири мунара башында жашаптыр. Бирок экөө бири-бириникинде мейманда болбоптур. Тоодо жашаган чычкандыкында ун, талкан, эт-май толо, а мунара башында жашаган ...
Wti Like Count
3
Views
278
Мекиян корозду куткарганы

Мекиян корозду куткарганы

Мекиян жана короз болуптур. Мекиян жумуртка тууп, короз жем ташып, тоокко жапакеч экен. Ал дайым жем чукуп тапканда мекиянды чакырчу дейт: – Ко-ко-ко, үрпөк баш, жем таптым! Анын бу жолку ...
Wti Like Count
15
Views
103
Бача падыша жана кумурскалар

Бача падыша жана кумурскалар

Зор өлкөдө Бача аттуу зобололуу падыша жашаптыр. Бир күнү ал көңүл жубатууну каалап, кең жайык жерди тандатып, укмуштуудай чоң той өткөрөт. Шаан-шөкөткө миң-миңдеген меймандар чакырылат. Ошол миңдеген адамдардын оозунан чубурган ...
Wti Like Count
6
Views
127
Аю менен чиркей

Аю менен чиркей

Аю менен чиркей аудиосун угуу Дөбөдөй болгон чоң аю муштумдай болгон коёнду кармап алып, эч бир жазыгы жок байкушту кулагынан чойгулап кыйнайт. Өлүмгө жеткирбесе да эсин оодарганга чейин алпарат. Ошондо ...
Wti Like Count
258
Views
6712
Адамдардын үлпөт тоюнда болгон ит менен карышкыр

Адамдардын үлпөт тоюнда болгон ит менен карышкыр

Ит менен карышкыр токойдон жолугуп калышат. Карышкыр ошол жерден итти кежигеден тиштеп, үңкүргө сүйрөп жөнөйт. – Карышкыр, мени жегенде эмне? – дейт кыңкыстаган ит, – жүрү андан көрө адамдардын үлпөт ...
Wti Like Count
127
Views
817

Айбанаттар жана жаныбарлар жөнүндө жомоктор фольклордо өзгөчө орунду ээлейт, анткени алар адамдык мүнөздүн бардык белгилерин көргөзүүгө жардам берет.

Бул жомоктор — адамдар өзүнүн ыйманын көрө турган күзгү. Айбанаттар тууралуу жомоктор элдик тамсилдер менен тамырлаш, алар түпкүлүгү бир эле жаныбарлар.

Мындай чыгармаларда айрым учурда айбандар менен бирге адамдар да катыша берет, бул болсо адам менен табияттын жакындыгынын көрсөткүчү.

Байыркы мезгилден тартып, соңку кылымдарга чейин эле кыргыздар аңчылык менен күн көрүп, ар кандай жаныбарлардын кулк-мүнөзүн, кебете-кешпирин жакшы байкашкан, ошол байкоолорун жомоктордо пайдаланган.

Айбанаттар тууралуу жомоктордо туруктуу образдар кездешет. Мисалы, түлкү — куу, митайым болсо, карышкыр — ичкич, жегич, каардуу, коён — коркок, сагызган — сүйлөөк, алдамчы ж. б.

Жаныбарлар жөнүндөгү жомоктор баланы табият, жапайы жаныбарлар дүйнөсү, алардын жүрүм-турумунун өзгөчөлүктөрү, жашоо образы, атүгүл кээ бирлери этияттык менен мамиле кылганда кандай коркунуч туудурары жөнүндө түшүнүк берет.

Бул бөлүмдө ар кандай жаштагы балдарды кызыктырган жаныбарлар жөнүндө жомоктордун кеңири жыйнагы берилген.

Айбанаттар жөнүндөгү жомоктор: 17 комментарий

Сизге жактыбы? Комментарий жазыңыз

Сиздин email адрес жарыяланбайт. Обязательные поля помечены *