Тамсил: Ташбака менен коён
Ташбака менен коён кимиси кыйын чуркайт деп мелдеше кетишет. Ошентип мелдеш башталды. Коён өзүнүн шамдагайлыгына ишенип, ташбакака мындай деди: - "Сен акырын баса бер, мен бираз эс алып анан бат ...
Views
29508
Алия менен жылкы
Илгери -илгери бийик тоолордо Алия деген кыз асманды карай берчү экен карай берчү экен. Алия асмандагы булуттарга жетип алып, секирип, кармалап, оонап ойногусу келчү экен. Кайсыл жака бул булуттар учуп ...
Wti Like Count
1207
Views
48135
Каниет кылуу — Илегилек
«Барга ыраазы болбогон азга да каниет кылат» Токойдогу көлдүн суусунда ары-бери басып жүргөн узун буттуу илегилек суу ичинде жүргөн балыктарга тамшана карап отурса, бир маалда анын эки бутунун арасынан бир ...
Wti Like Count
96
Views
5698
Адилеттүү болуу — Тузакка түшкөн түлкү
«Бирөөгө ор казсан кенири каз. Анткени ага озүн түшүп калышың мүмкүн» Илгери- илгери бир карышкыр бир күнү чон койду кармап алып, аны ийинине киргизип алат. Анан өз оюнда: «Мына эми ...
Wti Like Count
37
Views
10492
Эмгекчил болуу — Амалкер коён
«Иштегенин биз үчүн, үйрөнгөнүң өзүң үчүн» Бар экен, жок экен, илгери-илгери бир заманда бир токойдо бактылуу айбанаттар жашаптыр. Кайсы бир жазда бул токойдо өтө катуу кургакчылык болгон экен. Жайды-жайлай бир ...
Wti Like Count
107
Views
4305
Казан куйрук (казак эл жомогу)
Ач карышкыр тамак издеп, кайсалаңдап келе жатса, алдынан түлкү жолугат.-Жол болсун, Каке! Каякка жортуп жөнөдүңүз? – деп сурайт түлкү жылмаңдап. -Кардым ачты, Түкө. Тамак издеп чыктым. -Какебай, мен да ачка ...
Wti Like Count
678
Views
4473
Карышкыр менен эчки
Карышкыр аскада оттоп турган эчки көрөт. Шилекейи агат. Ал аскага чыга албай турганын сезди. Анан эчкиге: -«Төмөн келип оттобойсуңбу! Жери түз, чөбү ширин экен» - дейт карышкыр. Ыракмат, Каке. Сен ...
Wti Like Count
297
Views
16917
Коён менен кирпи
Бир күнү коëн менен кирпи жолугуп, коëн кирпиден минтип сурады: -Сенин кийгенин кандай тон? Ылгый эле тикенек. Өзүңдүн түрүн да суук экен. Бутун кыска, тумшугун узун, кулагын кичине. Катуу жугүре ...
Wti Like Count
1138
Views
22274
Чабалекей менен жылан
Эки чабалекей келди. Уя жасай башташты. Балчыкты күнгө кылга аралаштырышты. Биринин үстүнө экинчисин кичинеден алып келип жатышты. Бир нече күндөн кийин чөйчөктөй болгон уя даяр болду. Уянын сырты быдырала ылайга ...
Wti Like Count
789
Views
36750
Кара тоок менен түлкү
Кара тоок кичинекей кайың дарагына уя салат Убагы келгенде балапандарды басып чыгарат. Алар чыйпылдай баштаганда токойдогу куу түлкүнүн көзү балапандарга түшөт ...
Wti Like Count
317
Views
19218
Сылаң короз менен түлкү
Түлкү үч күндөн бери жээрге тамак таппай шимшип жүрөт. Кекиртегинен бир тилим да тамак өтө элек. Башы айланып теңселип баратса, маңдайынан бир короз чыга калат ...
Wti Like Count
234
Views
10263
Эр жүрөк эшек
Бир эшек кербенге кошулуп калат. Бир күн жол жүрүшөт, эки күн жол жүрүшөт, үчүнчү күн дегенде эшек үстүндө көтөргөн оор жүгүнөн тажайт ...
Wti Like Count
609
Views
9522
Ала чымчыктын жыл сүрүүсү
Ала чымчыктын балапаны өз алдынча уядан учуп чыккандай жетиле элек эле. Дарактан-даракка үйлөрдүн чатырына улам учуп-конуп сайраңдап жүрчү ...
Wti Like Count
58
Views
2694
Аюлар кышында эмнеге укташат
Илгери-илгери өткөн жаманда жаныбарлар ынтымактуу жашаган чакта аарылардын челегине ууру тийет экен. Аарылар жай бою иштеп, кышка бал топтошот эмеспи ...
Wti Like Count
228
Views
9102
Өрдөк менен жылан
Бир күнү өрдөк көлдүн жээгинде сейилдеп, бир сүйлөмдү кайра-кайра кайталап жүргөн. Эй жылан сен бери кара дүйнөдө жандыктар көп, бирок өрдөккө эч бир тең келе албайт ...
Wti Like Count
416
Views
12989
Эмнеге коендун эрди жырык
Бир курдай жолборс узун кулак коенду жегиси келип, кууп жөнөйт. Жолборс карып, көзү да начарлап калган экен. Коен качып келе жатып, зоокага жеткенде бир жагынан шарт этип буйтап кетет ...
Wti Like Count
184
Views
4333
Чагымчыл бөрү
Бул окуянын чын төгүнүн эс ким билбейт. Анткени менен күндөрдүн бир күнүндө жырткычтардын падышасы жолборс ноокастап калат. Чүчкүрүп бышкырып сасык тумоо тийиптир ...
Wti Like Count
86
Views
1091
Мышык менен чычкан
Мышык карып-арып чычкандарды жаш курагындай кармай албай калды. Чыкандардын ийнинин оозуна келип, мен силерди өмүр бою кууп, аңдып жүрдүм ...
Wti Like Count
149
Views
8225
Эшек менен өгүз
Эшектин турмушу татаал болгону менен, агада көз арткандар чыгат экен. Эшек менен бирге жашаган өгүз бир күнү кечинде наалып кирди. Сеники жыргал кожоюнуң эртен менен бир кап буудай артып, талаага ...
Wti Like Count
235
Views
4619
Торгой
Бир торгой учуп келе жатып, эрмендин арасына топусун тушуруп жиберип, эрмен топумду алып бер десе, анда эрмен топуңду алып бермек түгүл, бүрүмдү көтөрө албай араң турам, - деп болбой коет ...
Wti Like Count
40
Views
1701
Айбанаттар жана жаныбарлар жөнүндө жомоктор фольклордо өзгөчө орунду ээлейт, анткени алар адамдык мүнөздүн бардык белгилерин көргөзүүгө жардам берет.
Бул жомоктор — адамдар өзүнүн ыйманын көрө турган күзгү. Айбанаттар тууралуу жомоктор элдик тамсилдер менен тамырлаш, алар түпкүлүгү бир эле жаныбарлар.
Мындай чыгармаларда айрым учурда айбандар менен бирге адамдар да катыша берет, бул болсо адам менен табияттын жакындыгынын көрсөткүчү.
Байыркы мезгилден тартып, соңку кылымдарга чейин эле кыргыздар аңчылык менен күн көрүп, ар кандай жаныбарлардын кулк-мүнөзүн, кебете-кешпирин жакшы байкашкан, ошол байкоолорун жомоктордо пайдаланган.
Айбанаттар тууралуу жомоктордо туруктуу образдар кездешет. Мисалы, түлкү — куу, митайым болсо, карышкыр — ичкич, жегич, каардуу, коён — коркок, сагызган — сүйлөөк, алдамчы ж. б.
Жаныбарлар жөнүндөгү жомоктор баланы табият, жапайы жаныбарлар дүйнөсү, алардын жүрүм-турумунун өзгөчөлүктөрү, жашоо образы, атүгүл кээ бирлери этияттык менен мамиле кылганда кандай коркунуч туудурары жөнүндө түшүнүк берет.
Бул бөлүмдө ар кандай жаштагы балдарды кызыктырган жаныбарлар жөнүндө жомоктордун кеңири жыйнагы берилген.
Жарабайт
Ат жонундо жомок